Τα συν/βιωτικά σώματα αποτελούν ερευνητική εργασία ορμώμενη από την ανάγκη επαναπροσδιορισμού του [ανθρώπινου] σώματος στο πλαίσιο της σύγχρονης τεχνολογικής εξέλιξης. Με όχημα τέσσερα βασικά ερωτήματα, διερευνάται ο φιλοσοφικός ορισμός του, η συγκρότησή του, η σχέση του με το τέχνημα και ο τρόπος που η φύση και οι ιδιότητές του επηρεάζουν την αρχιτεκτονική δημιουργία. Ο ερευνητικός πυρήνας συγκροτείται γύρω από έννοιες υλικής σύνθεσης, ανταπόκρισης, διάδρασης και ανάδυσης, με σαφείς επιρροές από τις θεωρίες συστημάτων. Οι τρεις κατευθύνσεις, φιλοσοφική, βιολογική και τεχνολογική, συνδιαμορφώνουν το σύγχρονο αρχιτεκτονικό σώμα, σε επίπεδο εννοιολογικό αλλά και σχεδιαστικής διαδικασίας και υλικότητας. 1 | Πώς ορίζεται αρχικά, το σώμα; Μέσα από μια αναδρομή στις αντιλήψεις περί σώματος, οι οποίες είτε το εξυμνούν είτε το αποστρέφονται, σκιαγραφείται η ποικιλομορφία τους, εκτεινόμενη από την εικόνα μίας σταθερής αυτόνομης δομής μέχρι ακόμα και την οριστική απόρριψή του σώματος στην ψηφιακή εποχή. Προσεγγίζοντας τις σύγχρονες τάσεις, αποδεικνύεται πως τα σώματα δεν είναι ανεξάρτητες οντότητες. Αντιθέτως, συντίθενται εντός και εξαιτίας του περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσονται, αλλά και εκ της ύλης η οποία υπάρχει στο περιβάλλον αυτό, είτε φυσικό, είτε τεχνητό, είτε πληροφοριακό είτε πολιτιστικό. Αυτή η προσέγγιση συνεπάγεται συνθετότερες και πλουσιότερες διασυνδέσεις, μεταξύ σωμάτων, υλικών ή άυλων, οι οποίες ταυτοχρόνως αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα έναντι της σωματικής έκφρασης. Το σώμα μετατρέπεται από βιολογικός οργανισμός σε βιοτικό σύστημα, εισάγοντας έτσι στη μελέτη το στοιχείο της απροσδιοριστίας. Ο νέος αυτός ορισμός ανατρέπει την εικόνα μίας ορισμένης ενότητας με συγκεκριμένο χαρακτήρα και λειτουργίες, καθώς το σύστημα είναι μία αόριστη, υποκειμενική συνάθροιση οντοτήτων, μεταβαλλόμενων ποιοτικά και ποσοτικά. Το σύγχρονο βιο-σώμα αποτελεί μία μήτρα βιολογικών και τεχνολογικών συσχετίσεων, μία διαδικασία εν εξελίξει, μία ρευστή συνάθροιση φυσικών και τεχνητών στοιχείων, ανασυνδεώμενη με άλλα σώματα, προκειμένου να διατηρηθεί. Αυτός ο νέος ορισμός του σώματος δεν είναι μοναδιαίος, καθώς επιχειρεί επί της ουσίας να περιγράψει το σώμα ενός συν-ανθρώπου. Συν- με διττή έννοια, ως συμβίωση με στοιχεία που διαδρούν και μεταβάλλουν το σύστημα ποικιλοτρόπως και ως επαύξηση, που οδηγεί σε εμπλουτισμό χωρίς εγκατάλειψη του ενσώματου. 2 | Πώς συντάσσεται αυτό το σώμα; Οι προαναφερόμενες διασυνδέσεις μελετώνται, σε πρώτο επίπεδο μέσα από μία ενδοσυστημική προσέγγιση του σώματος. Ο ρόλος των σωματικών, αισθητηριακών μέσων στην διάδραση και την διασύνδεση με τον εξω-σωματικό κόσμο, η αμοιβαία διαμόρφωση σώματος και περιβάλλοντος μέσα από αισθητηριακές διαδικασίες καθώς και οι περιορισμένες ικανότητες των σωματικών αισθητήρων να αντιληφθούν τα πολλαπλά επίπεδα πληροφορίας και ύλης που συγκροτούν το περιβάλλον, αποτελούν σημεία-κλειδιά, χρήζοντα ανάλυσης στο σύγχρονο συγκείμενο. Προκειμένου ένα σώμα να συγκροτηθεί, οι υλικές διασυνδέσεις του και ο τρόπος με τον οποίο αυτές ρυθμίζονται, όπως επίσης και η ζωτικότητα και οι αυτό-οργανωτικές ικανότητες της ύλης είναι προαπαιτούμενα. Επιπλέον, η ευελιξία η οποία χαρακτηρίζει αυτές τις διασυνδέσεις και τις ανα-συγκροτήσεις, καθιστά το σώμα ένα δυναμικό σύστημα, εξασφαλίζοντας εκ παραλλήλου την ζωτικότητα και ποικιλομορφία της σάρκας. Μέσω της κατανομής δυνάμεων και μέσω υλικών συναθροίσεων συγκροτείται ένα ανάγλυφο, ένα δυναμικό πεδίο σταδίων και τάσεων. Η σάρκα, εν είδη γενετικής μήτρας, διαρκώς μετατρέπεται σε κάτι το οποίο υπό μία έννοια εγκυμονούσε εξ αρχής. Το ευμετάβλητό της, είναι συνώνυμο της ζωής και προκύπτει από το ίδιον του μεταβολισμού, του συνόλου δηλαδή των γενοποιητικών μηχανισμών, το οποίο βασίζεται σε χημικές αντιδράσεις και βρίσκεται ενσωματωμένο στην ύλη. Συνεπώς η σάρκα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κρίσιμη μάζα, δεδομένων των δυναμικών μεταμορφώσεών της, οι οποίες καθοδηγούνται από ένα σύνολο σύνθετων, ισχυρών εντολών αποτελούμενων τόσο από πληροφορία [όπως παραδείγματος χάριν, ο γενετικός κώδικας] όσο και από ύλη την οποία συλλέγει το σώμα. Η σάρκα παράγει ύλη μέσα από διαδράσεις, προκειμένου να συντηρηθεί, να μεταβληθεί ή να ανασχηματιστεί, αποτελώντας τοιουτοτρόπως μία διαδικασία γίγνεσθαι. Ως εκ τούτου η σάρκα κατέχει το ίδιον της ανάδυσης, με την έννοια της εμφάνισης χαρακτηριστικών και συμπεριφορών ως αποτέλεσμα της διάδρασης παραγόντων χαμηλότερου επιπέδου, ένα χαρακτηριστικό που αποδεικνύει ότι το σύστημα βρίσκεται στο τελικό στάδιο αυτονομίας και ως εκ τούτου είναι σε θέση να παρουσιάζει δραστικές αλλαγές. Συνεπώς εμπεριέχει αναδύομενες αιτιότητες, οι οποίες εκδηλώνονται μέσω εισαγωγής εξωσυστημικής ύλης, η οποία δύναται να προκαλέσει αλλαγές μέχρι και ακραίου βαθμού. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυτής της ύλης αποτελεί ο κατά Deleuze χειριστής, ένας παράγοντας που είτε υπάρχει ήδη αδρανής στο σύστημα ή εισέρχεται ως στοιχείο διαφορετικού τύπου, προκαλώντας φαινόμενα μη γραμμικής αιτιότητας. Τέλος η σάρκα ως συνάθροιση, συνδέεται τόσο με την έννοια της αποτελεσματικότητας, δηλαδή της δημιουργικότητας του κάθε παράγοντα αλλά και του συνόλου να αναδείξει κάτι νέο, όσο και με την έννοια της τροχιάς, που οριοθετεί χαλαρά το πεδίο των δυνητικών εξελίξεων της συνάθροισης και περιλαμβάνει την κάθε εκδοχή ως σημείο της. 3 | Πώς συμπράττει με άλλα σώματα; Η παραπάνω ενδοσυστημική θεώρηση του σώματος αναδεικνύει και την σημασία των εξωσυστημικών διαδράσεων και συμπράξεων με τα τεχνήματα και το περιβάλλον για την συγκρότηση σώματος. Η πληθώρα των τρόπων με τους οποίους τα σώματα διαμορφώνουν, αλλά και διαμορφώνονται από τα εργαλεία και τα μέσα, η παράλληλη και αλληλοεπηρεαζόμενη εξέλιξη και αντιληπτική ικανότητα αμφότερων, όπως επίσης και οι επακόλουθες σχέσεις προσθήκης που αναπτύσσονται, οδηγούν σε αναθεώρηση των όρων σταθερό, μεταβλητό, υφιστάμενο και προστιθέμενο. Επιπλέον, αυτή η συνύπαρξη σταδιακά οδήγησε στην εμφάνιση συστημάτων κατανεμημένης ευφυίας, στα οποία η νοημοσύνη δεν συσσωρεύεται στον ανθρώπινο παράγοντα αλλά διαχέεται σε όλα τα μέρη του συστήματος. Βάση των συστημάτων αυτών αποτελεί η έννοια του εκτεταμένου νου, κατά την οποία όλα τα τεχνήματα, λειτουργούν ως εξωσωματικοί χώροι αποθήκευσης πληροφορίας και δεδομένων, συγκροτώντας γύρω από το σώμα ένα διαρκώς εξελισσόμενο διανοητικό ικρίωμα, χωρίς ωστόσο καμία απαίτηση οργανικού ολισμού. Η συνθήκη αυτή επιβεβαιώνεται και από την θεωρία της κατανεμημένης νόησης, η οποία μετατοπίζει το ενδιαφέρον από έναν ισχυρού νου-επεξεργαστή σε τεχνο-οργανικά δίκτυα συλλογικής επίλυσης προβλημάτων. Ως εκ τούτου το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις αναδυόμενες εκδοχές σωματικότητας, μέσα από τρία παραδειγματικά μοντέλα, το ρομπότ, το υβρίδιο και τον κυβερνοοργανισμό, τα οποία διαμορφώνονται χάρη στις παραπάνω τεχνο-οργανικές διασυνδέσεις και ανατροφοδοτούν την έρευνα σχετικά με το σώμα στον 21ο αιώνα. Οι κυβερνοοργανισμοί αποτελούν «οικολογικές φωλιές» παραγόντων, διαρκώς συσχετισμένων και με συνεχή επικοινωνία των μερών τους, εξασφαλίζοντας έτσι την βιωσιμότητά. Συγκροτούνται μέσω της αντίθεσής σε κλασικές θεωρήσεις, συνθέτοντας υλικά, ιδέες, φύση και τέχνημα και αλληλοεπιδρώντας με παράγοντες εντός ενός περιβαλλοντικού συγκειμένου. 4 | Πώς μορφώνεται λοιπόν το αρχιτεκτονικό σώμα; Η μεθερμηνεία όλων αυτών των διερευνήσεων στο αρχιτεκτονικό πεδίο, επί της ουσίας αναδεικνύει έννοιες συνυφασμένες με εκείνη του συν/βιωτικού αρχιτεκτονικού σώματος: συναθροίσεις, μορφογένεση και αυτό-ανάδυση. Οι έννοιες αυτές αναζητούν αρχιτεκτονική έκφραση, δίνοντας προτεραιότητα σε διαδικασίες έναντι τελειοποιημένων αντικείμενων. Η αναγκαιότητα επανασύνδεσης και διάδρασης μεταξύ αρχιτεκτονικών σωμάτων αλλά και το τεχνολογικό και φυσικό περιβάλλον αποδεικνύουν, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, την ποικιλία των εκδοχών του σύγχρονου αρχιτεκτονικού σώματος. Η υλική του διάσταση κατέχει εξέχουσα σημασία, δομώντας το βασικό αλλά ανεξερεύνητο πεδίο πειραματισμών και δημιουργικότητας, το οποίο διαμορφώνεται χάρη σε βιοτεχνολογικές επιρροές. Στο πλαίσιο αυτό, ο υβριδισμός ορίζεται αρχιτεκτονικά ως η ταυτόχρονη συνύπαρξη εικονικού και πραγματικού, ως προσομοίωση της σχέσης σχεδιαζόμενου και περιβάλλοντος, η οποία ανατροφοδοτεί την δημιουργική διαδικασία σε πραγματικό χρόνο. Η πολυεπίπεδη μετα-ανθρώπινη συνθήκη και οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στην σχεδιαστική διαδικασία δεν υπονομεύουν την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Αντιθέτως, αποτελούν καινοτόμα σχεδιαστικά εργαλεία, τόσο σε επίπεδο κατασκευαστικής καινοτομίας όσο και σχεδιαστικής πολυπλοκότητας ενταγμένα σε ένα περιβαλλοντικό συγκείμενο, το οποίο επηρεάζει τα εν λόγο επίπεδα. Με την εισαγωγή ευέλικτων αλγορίθμων όπως οι γενετικοί αλγόριθμοι, οι οποίοι είναι ανοιχτοί και δημιουργημένοι για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, οι αρχιτεκτονικές λύσεις μεταφέρονται από το πεδίο των μαθηματικών σε εκείνο της βιολογίας. Τα αποτελέσματα διευρύνονται σε βάθος γενεών, καθώς εξελίσσονται, υποκείμενα σε διαδικασίες διασταύρωσης, φυσικής επιλογής και μετάλλαξης. Οι καθοριστικές πληροφορίες για την μορφογένεση και την εξέλιξη του αρχιτεκτονικού σώματος εμπεριέχονται στους παράγοντες του. Ωστόσο, η ασάφεια της μετάφρασης της γονοτυπικής πληροφορίας σε φαινοτυπική μορφή, εγείρει το ζήτημα της αναδυόμενης δημιουργικότητας, καθώς η μη προβλεψιμότητα των εξελικτικών διαδικασιών της μορφογένεσης μετατρέπεται σε αρχιτεκτονικό εργαλείο. Σε επίπεδο υλικότητας του αρχιτεκτονικού σώματος, η θεωρία της ζωτικής υλικότητας και η διερεύνηση των μορφογενετικών δυνάμεων της μη-γραμμικής υλικότητας, με την βοήθεια ψηφιακών μέσων αποτελεί την λύση στην μέχρι σήμερα εκτεταμένη αποξένωση ανθρώπου-ύλης και τον συνεπακόλουθο δυισμό αναπαράστασης/αντικειμένου στην αρχιτεκτονική. Στην νέα αυτή συνθήκη, ο αρχιτέκτονας ως hacker αποκτά ρόλο αυτογραφικό, ως τροχιά του Derrida και ως χειριστής της εξελικτικής κατεύθυνσης, επιστρατεύοντας την διαίσθηση του χειροτέχνη. Το hacking εξασφαλίζει διαχρονική και εγκάρσια ανάδυση, εφοδιάζοντας το σχεδιαζόμενο σύστημα με δυνατότητες συγκρότησης συμβιωτικών πλεγμάτων με άλλα σώματα. Οι αρχιτέκτονες καλούνται να συν-διαμορφώσουν μία συν/βιωτική αρχιτεκτονική και να δράσουν, ανάμεσα σε άλλους παράγοντες ως εκείνοι που θα κατευθύνουν την εξέλιξη δημιουργικά, με έναν προσωπικό, αυτογραφικό τρόπο. Λέξεις-κλειδιά : βιοτικό σύστημα, συνάθροιση, παράγοντας, χωρικές τάσεις, τροχιά, αυτό-οργάνωση, γενετική μήτρα, ανάδυση, προσθήκη, ευκινησία, κατανεμημένη νόηση, αναδυόμενη δημιουργικότητα, μορφογένεση, μη γραμμική υλικότητα

Syn.bio.tic bodies is a research project, triggered by the need to redefine the [human] body in the context of contemporary technological evolution. Through four main questions and respectively four chapters, its philosophical definition, its constitution, its relation to the artefact as well as the way its nature and properties affect the architectural creation are investigated. The research core is structured around the concepts of material composition, reaction, interaction and emergence and is strongly influenced by systems theory. Three notional orientations are followed and combined here, namely, the philosophical, biological and technological, which co-shape the architectural body of the 21st century, in terms of concept, design and materiality. 1 | How is body defined? Through retrospecting past approaches regarding body perception, which either exalt or detest material body, a versatility of approaches was rendered, which ranged from a steady, autonomous structure-model to a total denial in the digital era. Contemporary tendencies prove that bodies are not independent entities. On the contrary, they are composed by matter of the environment in which they exist, be that natural, artificial, technological, informational and cultural. This realisation establishes more complex and rich interconnections, between bodies, either material or immaterial, which are of much greater significance than bodies’ spatial expressions. Body turns from a biological organism to a biotic system, thus introducing ambiguity. This could be explained by the controversy lying on the fact that an organism is a unity with specific character and function, whereas the system is an arbitrary, subjective assemblage of entities, which is being transformed quantitively and qualitatively. The contemporary bio-body exists as a matrix of biological and technological correlations, a work in progress, an ambiguous assemblage of physical and artificial elements, reconnected with other bodies, in order to sustain itself. This new definition of body is not unique, as it attempts to describe the body of syn-human. The prefix syn- has a twofold meaning, standing both for the symbiosis of elements, which interact with the system and transform it in diverse ways, as well as for augmentation which leads to an enrichment, without abandoning the embodied self. 2 | How is body composed? First of all, the aforementioned interconnections are studied, through an endosystemic approach to body. The role of body sensory mediums in interconnecting and interacting with the outer world, the mutual formation of body and environment through sensing processes as well as the limited abilities of bodily sensors to detect multiple levels of information and matter that constitute our environment are key points which ought to be analysed in a contemporary context. In order for a body to be constructed, material connections and the way in which they are regulated, as well as vibrancy and self-organisational abilities of matter are prerequisites. Finally, agility, which characterises these interconnections and re-arrangements, makes body a dynamic system while ensuring vitality and richness of flesh. Through power distribution and matter assemblages its anaglyph is created, forming a forceful field of stages and tensions. Flesh as a kind of genetic matrix constantly transforms into something that it impregnated all along. Its flexibility, which is synonymous to life, arises from metabolism, that is the sum of generative mechanisms based on chemical reactions and is embedded in matter. Moreover, flesh could be characterized as a critical mass, given its dynamic transformations which are led by a complex, forceful command, constituted both of information [i.e. genetic code] and matter collected by the body. Flesh produces matter through interactions, in order to sustain, transform or recreate itself, thus featuring a procedure of becoming. Therefore, flesh possesses the feature of emergence, by means of introducing characteristics and behaviours as a result of the interactions of lower level agents, a feature which proves that the system has reached a final state of autonomy. In addition, it holds emerging causalities, which are expressed by introducing exosystemic matter into the system, thus constituting it able to encompass radical changes. A representative example is that of the Deleuzian operator. Finally, flesh as an assemblage is related to performativity and to each agent’s creativity as well as to the creativity of the group. Additionally, the notion of trajectory is a feature of this assemblage, which describes the loose circumscription of a field of the assemblage possible evolutions, a circumscription that encompasses every potential version of this evolutionary process. 3 | How body cooperates with other bodies? The answer to this question leads to an exosystemic perspective of bodies, shifting the focus to interconnections and relations which emerge between technology and bodies. The ways in which bodies form and get reformed by tools and media, their parallel and coeffective evolution and perceptive development as well as all consequent, prosthetic relationships transform the notions of fixed and mutable, existing and additional. This collaboration gradually generated systems of distributed intelligence, in which intelligence is not accumulated in the human agent but is distributed to all parts of a system. With the notion of the extended mind being the basis of these systems, all artefacts act as out-of-body information-and-data-holding aids, and thus form an “intellectual scaffold’’ without any mandatory organic holism. This condition is also confirmed by the theory of the distributed notion, which transfers interest from a powerful mind-processor to techno-organic networks of collective problem solving. Ultimately this leads to the contemporary discussion of emergent body forms, through the cases of robots, hybrids and cyborgs, which appeared as a result of techno-organic interconnections and give feedback to research about body in the 21st century. Cyborgs could be considered as “ecological nests” of agents, ensuring constant relation and continuous communication among them and therefore their aforementioned nests’ sustainability. Cyborgs are constructed by being opposed to classical theories, by composing materials, ideas, nature and artefacts and by interacting with agents in an environmental context. 4 | How is contemporary architectural body formed? Transcribing all these investigations into the architectural field, an unfolding of the following notions is revealed around a symbiotic, architectural body: assemblages, morphogenesis and self-emergence. They seek expression through architectural context and give priority to procedures over finalised objects. The urgent need for the re-connection and interaction between the architectural bodies and the technological and physical environment, both theoretically and practically, prove the great variety of versions architectural body today has. Its material dimension is of great importance, forming the main but highly unexplored field of experimentation and creativity thanks to biotechnology. In this vein, hybridism is architecturally defined as the simultaneous existence in virtual and real world, as a simulation of the relationship between the designed object and its environment, which gives feedback to the creative procedure in real time. Complex post-human condition and radical technological contributions to design processes do not suppress human creativity. On the contrary, they are innovative helping tools, for constructive innovation and design multiplicity, in an affective, environmental context. By introducing into design processes agile algorithms like genetic algorithms, which are open-ended and created for a specified problem, it transfers architectural solutions from the fields of mathematics to those of biology. As design has nowadays a generation of solutions instead of a unique, finalised one, it investigates possibilities rather than achieving goals, as it evolves, objected to processes of intersections, natural selection and mutation. The ubiquity of the translation of genotypical information into phenotypical form, raises the subject of emergent creativity in the field of contemporary architecture. The unpredictability of evolutionary, morphogenetical processes becomes a tool for architects. The theory of vitalism in combination with research on morphogenetic powers of non-linear materiality and digital tools could be the solution to the extended alienation between human and matter as well as to the consequent dualism between representation and object in architecture. Architects should exploit craftsmen intuition so as to co-create syn.bio.tic architecture and act among other agents as those who will creatively direct evolution, in a personal, autographic way. Key words: biotic system, assemblage, agent, spatial tendencies, trajectory, self-organisation, genetic matrix, emergence, prosthetics, agility, distributed intelligence, emergent creativity, morphogenesis, non-linear materiality